Submerged

PUBLICATIE 

Non-Place

Sinds de opening van Tribute in Light, de kunstinstallatie bestaande uit twee enorme lichtstralen die precies op de plek van de Twin Towers de hemel in schijnen, zijn vele tienduizenden trekvogels ‘gevangen’ geraak binnenin de beams. Het licht is dusdanig sterk en alomtegenwoordig dat de vogels in de veronderstelling zijn dat ze in een fysieke ruimte verkeren. De lampen moeten dan enige minuten uitgezet worden om de vogels de kans te geven verder te vliegen. De in 1931 geboren Franse antropoloog Marc Augé beschreef in zijn boek Non-Places: Introduction to an Anthropology of Supermodernity, de ‘non-place’ als een ruimte die het aan te veel significante eigenschappen ontbreekt om daadwerkelijk als ‘ruimte’ geduid te worden. Augé heeft het voornamelijk over ruimtes met eigenschappen als ‘bestemming’ of ‘doel’, waarbij bijvoorbeeld een gang het aan ontbreekt en een non-place genoemd kan worden. Maar in het geval van Tribute in Light mist er een andere eigenschap: de fysieke begrenzing. Is dat een significante eigenschap? De vogels vonden van niet!

SUBMERGED

Dit gegeven inspireerde de makers van Submerged, Rijko, René, Danja en Midas om een ruimte te creëren die gedefinieerd wordt door audio-visuele elementen, anders dan fysieke. Net als bij Tribute in Light dienen deze elementen eveneens zo alomtegenwoordig te zijn dat bij het binnen treden het gevoel wordt opgewekt dat er een nieuwe ruimte wordt ingegaan, en in het middelpunt de elementen dusdanig sterk en overal om je heen zijn dat men denkt zich volledig in een andere ruimte te begeven. Al is de ruimte fysiek non existent.

Iets soortgelijks werd al eens eerder gedaan door architect Serche Schoenmaker met de installatie Alley of Light, die afgelopen jaar te zien was op het Amsterdam Light Festival. Dit ‘gebouw’ van licht bestaat uit een matrix van bijna 2000 ledlampen waar doorheen een wandelpad loopt. In plaats van concrete muren is dit gebouw opgebouwd uit een volume van licht.

Maar bij Submerged wordt een stap verder gezet. Waar je in Alley of Light nog gehinderd werd door de fysieke belemmering van de vele kabels met ledlampen, en het gangpad de enige mogelijke doorgang was, is Submerged een ruimte volledig vrij van fysieke begrenzing. Bovendien wordt er een tweede zintuigelijk element ingezet wat de ervaring van ‘ruimte’ versterkt: geluid.

Submerged is een installatie waarbij de fysieke elementen zo minimaal mogelijk zijn. Er hangt slechts een aantal transparante gaasdoeken dat de visuals zowel opvangt als doorlaat. Rondom die constructie staat een drietal projectoren en speakers naar het midden gericht. Terwijl je in de ruimte staat, zal je omringt worden door beeld en geluid, dat zich gedurende de tijd zal ontwikkelen.

Van non-place naar space

Inhoudelijk brengt Space of Sight and Sound twee werelden bijeen die letterlijk tegenovergesteld van elkaar zijn, maar tegelijkertijd in elkaars verlengde liggen. Twee werelden die excelleren in onbegrensdheid: de ruimte en de diepzee. De visuals doen het meest denken aan een tollende vlucht door een oneindige sterrenhemel. Waar het geluid meer wegheeft van de steeds diepere duik de diepzee in. Om tot het diepste punt te komen moet je door de drukte van de plons, de golven, de bellen. Maar hoe dieper je gaat. hoe serener doch intenser het wordt. Deze audio- visuele elementen tezamen geven een optimaal onbegrensd gevoel. Maar werken tevens desoriënterend, zoals een ruimtevaarder en een diepzeeduiker op een gegeven moment ook elke vorm van referentie kwijt is, en boven en onder niet meer van elkaar de onderscheiden zijn.

Sommige deskundigen claimen dat op de lange termijn de enige mogelijkheid voor de mensheid om te overleven is dat ze voorbij de grenzen van de aarde kijken. De ruimte in gaan. Tegelijkertijd is de diepzee een voor de mens nóg onbekender gebied dan de ruimte. Wie weet dat één van

deze plekken binnenkort de zoals door Augé beschreven significante eigenschap ‘bestemming’ bevat om het als ruimte te duiden. Wellicht vinden we daar dan de nieuwe Twin Towers. Voor nu biedt Space of Sight and Sound een veilig voorproefje.

Makers

Space of Sight and Sound is tot stand gekomen door vier uiteenlopende makers die zich elk op hun eigen manier onmisbaar hebben bewezen.

Danja Putman, onmiskenbaar een een kunstenares. Ze werkt even graag analoog als digitaal en verruilt niet onregelmatig het beeldscherm voor handwerk, stoffen, materialen, bouwwerken en ga zo maar door. Ook voor Space of Sight and heeft ze haar handen uit de mouwen getrokken. Ze heeft gebouwd, gezaagd, geknipt en genaaid en was zodoende hoofdverantwoordelijk voor de bouw van de installatie.

Rijko Fernandez is een echte onderzoeker. Wanneer ze te werk gaat wordt er uitgebreid research gedaan naar referentiemateriaal en content en gaandeweg ontstaat er een concept of verhaal met diepgang. Voor het verhaal dat Space of Sight and Sound vertelt, was Rijko onmisbaar. Maar uiteindelijk doet ze op elk vlak graag een bijdrage.

René Huwae, wordt ook wel de technische supermeester genoemd. Het technische aspect van de installatie komt absoluut van zijn hand. Deze skills zie je tevens terug in de visuals die hij voor Space of Sight and Sound maakte. Maar ook artistiek levert René een belangrijke bijdrage, waar zijn beeld een sterk associatief karakter heeft en veel aan de verbeelding overlaat.

Midas van Son, de conceptman. Is altijd kritisch en staat garant dat van begin tot eind alle keuzen die gemaakt worden goed aansluiten bij de premisse. Tevens is hij de talige van de vier die vaak de boel het best kan verwoorden en zodoende ook bijvoorbeeld bovenstaande publicatie tot stand heeft gebracht.